Czym jest tzw. upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka jest postępowaniem sądowym przewidzianym dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne.
Jaki jest cel tego postępowania?
- oddłużenie niewypłacalnego konsumenta poprzez umorzenie całości lub części długów, których nie jest, ani nie będzie w stanie zapłacić,
- odzyskanie należności od niewypłacalnego konsumenta przez jego wierzycieli ( windykacja).
Kto i kiedy może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Wniosek może złożyć tylko osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej lub przestała być wspólnikiem osobowej spółki handlowej ( jeśli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru minął co najmniej rok ).
Postępowanie upadłościowe wszczynane jest wyłącznie na wniosek konsumenta ( nie może tego uczynić wierzyciel, prokurator, czy organizacja społeczna, sąd z urzędu również nie może przeprowadzić takiego postępowania).
Podstawową przesłanką do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest niewypłacalność. Nie ma zatem możliwości, aby upadłość została ogłoszona w stosunku do osoby, która reguluje swoje zobowiązania na bieżąco.
Kiedy jest się niewypłacalnym?
Dłużnik staje się niewypłacalny w momencie, gdy utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych – opóźnienie w spłatach przekracza trzy miesiące.
Niewypłacalność musi mieć charakter trwały, tak więc krótkotrwałe przerwy w spłatach nie są podstawą do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Kiedy sąd oddali wniosek?
- konsument doprowadził się do swojej niewypłacalności albo istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa,
- w okresie 10 lat przed dniem złożenia wniosku, względem konsumenta toczyło się już konsumenckie postępowanie upadłościowe, które zakończyło się całościowym lub częściowym oddłużeniem,
- we wcześniejszym konsumenckim postępowaniu upadłościowym uchylono plan spłaty ( konsument nie wykonał planu spłaty) lub postępowanie zostało umorzone z przyczyn innych niż na wniosek konsumenta,
- konsument podał we wniosku nieprawdziwe lub niezupełne dane,
- czynność prawna konsumenta została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Etapy konsumenckiego postępowania upadłościowego:
- złożenie wniosku do sądu upadłościowego,
- badanie formalne wniosku przez sąd,
- ogłoszenie upadłości ( jeśli Sąd przyjmie wniosek),
- sąd wyznacza syndyka
- syndyk ustala listę wierzytelności,
- zatwierdzenie listy wierzytelności przez sędziego-komisarza,
- konsument posiada majątek i jest w stanie wykonywać plan spłaty lub nie posiada majątku, ale jest w stanie wykonywać plan spłaty:
7) syndyk likwiduje majątek konsumenta i wykonuje plan podziału ( spłaca wierzycieli),
8) sąd ustala plan spłaty,
9) konsument wykonuje plan spłaty,
10) po wykonaniu planu spłaty następuje oddłużenie konsumenta.
b) konsument nie posiada majątku i nie jest w stanie wykonać planu spłaty:
7) sąd oddłuża konsumenta.
Najistotniejsze konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej:
– cały majątek konsumenta staje się „masą upadłości”, zarządzaną przez wyznaczonego przez sąd syndyka – oznacza to, że konsument nie może swobodnie rozporządzać swoim majątkiem (np.: sprzedać samochodu);
– upadły ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi cały majątek, dokumentację dotyczącą majątku i rozliczeń oraz korespondencję – w przeciwnym razie postępowanie upadłościowe zostanie umorzone, co uniemożliwi konsumentowi skorzystania z możliwości oddłużenia w przeciągu następnych dziesięciu lat;
– wymagalne (natychmiastowo płatne) stają się wszelkie (zarówno pieniężne, jak i niepieniężne) zobowiązania konsumenta – np.: kredyt wzięty „na raty”, będzie natychmiastowo płatny w pełnej wysokości;
– w skład masy upadłości wchodzi również wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
– syndyk sporządza inwentaryzację majątku masy upadłości, a następnie przystępuje do sprzedaży majątku upadłego konsumenta – za wyjątkiem przedmiotów pierwszej potrzeby – wyłączonych spod egzekucji. Syndyk będzie więc sprzedawał wszystkie wartościowe przedmioty: nieruchomości, samochody, wartościowy sprzęt RTV i AGD, który nie jest niezbędny do prowadzenia gospodarstwa domowego;
– konsument będzie mógł zawierać tylko drobne umowy życia codziennego (zakupy żywności, środków czystości itp.), które pokrywane będą przez upadłego z tych funduszy, które nie podlegały zajęciu przez syndyka;
– po ogłoszeniu upadłości działania podejmowane przez konsumenta mogą mieć wpływ na decyzję sądu – bezpodstawne zwolnienie się z pracy może doprowadzić do umorzenia postępowania upadłościowego i braku szansy na oddłużenie;
– ogłoszenie upadłości wstrzymuje postępowania sądowe i egzekucyjne prowadzone przeciwko konsumentowi; do postępowań będzie mógł wstąpić syndyk, który będzie reprezentował konsumenta i jego interesy.
Kancelaria Prawna Adrian Zacharko.
Podstawa prawna:
- ustawa Prawo upadłościowe z dnia 23 lutego 2003 r. (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2171)).
Stan prawny na dzień 1 grudnia 2017 r.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej szczegółów zapraszam do kontaktu
- przy pomocy formularza porad prawnych on-line „E-prawnik 24h” ( link poniżej)
- http://www.kancelaria-zacharko.pl/porady-online.php
- telefonicznego – +48 662 282 989.