Czym jest skarga pauliańska i kiedy można z niej skorzystać?
Jest to instytucja prawna, która zapewnia wierzycielowi ochronę przed celowym wyzbywaniem się majątku przez dłużnika w celu uniknięcia odpowiedzialności ( doprowadzenie do niewypłacalności lub jej powiększenia). M.in. chodzi o potocznie zwane „przepisywanie” wartościowych składników majątku (np. nieruchomości, pojazdów) na żonę, dzieci, znajomych itd. To „przepisanie” ma charakter fikcyjny, a jego jedynym celem jest uniknięcie ryzyka skierowania przez wierzyciela egzekucji komorniczej do określonych składników majątku dłużnika.
Jakie są przesłanki do zastosowania skargi pauliańskiej?
1) dłużnik dokonał czynności prawnej ( np. darowizny samochodu na syna),
2) czynność prawna doprowadziła do pokrzywdzenia wierzycieli ( wspólnik stał się niewypłacalny, czy też zwiększył się stopień jego niewypłacalności),
3) osoba trzecia uzyskała na skutek tej czynności korzyść majątkową,
- jeżeli osobą, która uzyskała korzyść majątkową jest osoba będąca w bliskim stosunku z dłużnikiem, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
- taka sama sytuacja istniej, gdy korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych.
4) dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
5) osoba trzecia, która uzyskała korzyść wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć o tym, że dłużnik działa na szkodę swoich wierzycieli.
- w przypadku, gdy osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie ( np. umowa darowizny) wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
UWAGA! Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione kumulatywnie tzn. wszystkie łącznie.
Jak to wygląda w praktyce?
Wierzyciel wytacza przeciwko dłużnikowi powództwo o uznanie określonej czynności prawnej za bezskuteczną względem powoda ( wierzyciela) – jest to element obligatoryjny pozwu.
W pozwie warto również zawrzeć wniosek o udzielenie zabezpieczenia np. poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości. W takim wypadku należy także złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego o dokonanie wpisu w księdze wieczystej, dotyczącego zakazu zbywania i obciążania nieruchomości.
Po uzyskaniu tytułu wykonawczego na podstawie wyroku możliwe jest prowadzenie postępowania egzekucyjnego.
Co z wierzycielami przyszłymi?
Przyszli wierzyciele również mogą skorzystać ze skargi pauliańskiej. Z tą jednak różnicą, że jeżeli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy, gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała.
Jaki jest termin na skorzystanie ze skargi pauliańskiej?
Wierzyciel musi wnieść pozew lub podnieść zarzut w terminie zawitym 5 lat od daty dokonania czynności prawnej przez dłużnika, w przeciwnym razie uprawnienie wygasa.
Kancelaria Prawna Adrian Zacharko.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej szczegółów zapraszam do kontaktu
- przy pomocy formularza porad prawnych on-line „E-prawnik 24h” ( link poniżej)
- http://www.kancelaria-zacharko.pl/porady-online.php
- telefonicznego – +48 662 282 989.
Stan prawny na dzień 3 października 2017 r.